Cách đây 72 năm, thực hiện chủ trương của Trung ương Ðảng và Chỉ thị của Lãnh tụ Hồ Chí Minh, ngày 22/12/1944, Ðội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - đội quân chủ lực đầu tiên, tổ chức tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam, được thành lập tại khu rừng giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Ðạo thuộc châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng (nay là xóm Na Sang, xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng). Ðây là một sự kiện lịch sử trọng đại của cách mạng Việt Nam. Ra đời và phát triển trên cơ sở các đội vũ trang cách mạng của Ðảng, Quân đội nhân dân Việt Nam là một đội quân kiểu mới do Ðảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện, mang bản chất giai cấp công nhân, tính dân tộc và tính nhân dân sâu sắc, có mục tiêu chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân. Với ý nghĩa đó, ngày 22 tháng 12 hằng năm đã trở thành ngày truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam.
72 năm qua, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Ðảng, được sự thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ của nhân dân, kế thừa và phát huy tinh thần yêu nước và nghệ thuật quân sự của dân tộc Việt Nam, vượt qua muôn vàn gian lao, thử thách, Quân đội nhân dân Việt Nam đã cùng toàn dân làm nên những thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và làm tròn nghĩa vụ quốc tế vẻ vang.
Từ chiến công đầu Phai Khắt, Nà Ngần, Chiến dịch Việt Bắc, Chiến dịch Biên giới (1950) đến cuộc tiến công chiến lược Ðông Xuân 1953- 1954, mà đỉnh cao là trận quyết chiến chiến lược Ðiện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", đập tan ách thống trị của chủ nghĩa thực dân cũ, mở ra giai đoạn cách mạng mới, đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội, làm hậu phương vững chắc để tiến hành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam; từ những chiến thắng: Ấp Bắc, Bình Giã, Ðồng Xoài, Ba Gia, Núi Thành, Vạn Tường, Plâyme, những chiến dịch: Mậu Thân 1968, Ðường 9 - Nam Lào, "Hà Nội - Ðiện Biên Phủ trên không" đến cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Quân đội ta dưới sự lãnh đạo của Ðảng đã cùng toàn dân lập nên những chiến công chói lọi, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên Chủ nghĩa xã hội.
Trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, Quân đội nhân dân và Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt cùng toàn dân giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Ðảng, Nhà nước, nhân dân, thành quả cách mạng và chế độ xã hội chủ nghĩa, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Quân đội nhân dân luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, đập tan mọi âm mưu và hành động xâm phạm chủ quyền biên giới, biển, đảo của Tổ quốc; thực hiện sáng tạo, có hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng các khu kinh tế - quốc phòng, các công trình có ý nghĩa chiến lược của đất nước. Quân đội tích cực tham gia các phong trào đền ơn đáp nghĩa, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; xây dựng địa bàn an toàn, xây dựng hệ thống chính trị và đời sống văn hóa cơ sở, nhất là ở các địa bàn trọng điểm, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và biên giới, hải đảo; góp phần rất quan trọng vào sự nghiệp củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, tăng cường "thế trận lòng dân", tiềm lực và thế trận quốc phòng toàn dân. Quân đội luôn là lực lượng đi đầu trong công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, giải quyết hậu quả chiến tranh và thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội.
Trải qua 72 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, đối mặt với biết bao thử thách, khắc nghiệt, nhất là trước những bước ngoặt của cách mạng, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn luôn tỏ rõ bản lĩnh của một đội quân cách mạng, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu; một lực lượng chính trị đặc biệt, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Ðảng, Nhà nước và nhân dân. Quân đội nhân dân Việt Nam không chỉ là một đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất mà còn là đội quân văn hóa, là hình mẫu của quân đội cách mạng. Trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, dù phải chịu đựng nhiều gian khổ, hy sinh; dù phải đương đầu với những âm mưu, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt của kẻ thù, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn nhất mực lòng trung thành, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Ðảng, chủ động sáng tạo, mưu trí dũng cảm, quyết chiến, quyết thắng, gắn bó máu thịt với nhân dân, thương yêu đồng chí, đồng đội, kỷ luật nghiêm minh; các thế hệ cán bộ, chiến sĩ đã nối tiếp lập nên những chiến công hiển hách, làm rạng rỡ lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, xây đắp nên truyền thống vẻ vang, xứng đáng với lời khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Quân đội ta trung với Ðảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng"; xứng đáng với danh hiệu cao quý "Bộ đội Cụ Hồ" mà nhân dân khen tặng, xứng đáng là Quân đội anh hùng của dân tộc Việt Nam anh hùng.
Ðoàn kết toàn dân, lấy ý chí của nhân dân làm thành trì vững chắc để bảo vệ Tổ quốc, là bài học mà cha ông ta đã từng đúc kết trong lịch sử chống giặc ngoại xâm. Ngày nay, dưới sự lãnh đạo của Ðảng, bài học ấy tiếp tục được phát huy và sức mạnh bảo vệ Tổ quốc lại được nhân lên gấp bội. Từ năm 1989, Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam được xác định đồng thời là Ngày hội Quốc phòng toàn dân. Từ đó đến nay, ngày 22-12 hằng năm đã trở thành ngày hội lớn, ngày hội biểu dương sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, thể hiện quân với dân một ý chí trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tôn vinh và nhân lên hình ảnh cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ - một giá trị độc đáo của văn hóa Việt Nam trong thời đại mới.
27 năm qua, ý thức trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc của toàn xã hội và sức mạnh tổng hợp của nền quốc phòng toàn dân được nâng cao. Phong trào toàn dân xây dựng và bảo vệ Tổ quốc phát triển mạnh mẽ. "Thế trận lòng dân", nhân tố cơ bản của thế trận quốc phòng toàn dân được củng cố vững chắc. Mối quan hệ quân dân được tăng cường trên cơ sở sự nhất trí về chính trị tinh thần, thống nhất về mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ðây là một thành tựu lớn trong sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường và ngày càng hiện đại, nền quốc phòng của dân, do dân, vì dân.
Những năm tới, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định, bất trắc, khó lường. Quan hệ giữa các nước lớn vừa hợp tác, vừa cạnh tranh, kiềm chế lẫn nhau, chi phối các quan hệ quốc tế. Các nước tiếp tục điều chỉnh chiến lược, hình thành những tập hợp lực lượng mới trong khu vực và trên thế giới. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Ðông - Nam Á, cơ bản vẫn ổn định và phát triển, nhưng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức; tranh chấp lãnh thổ, chủ quyền biên giới, biển, đảo tiếp tục gia tăng. Các thế lực thù địch tăng cường thực hiện "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ ta, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Ðảng Cộng sản Việt Nam và "phi chính trị hóa" lực lượng vũ trang nhân dân. Tình hình trên đặt ra những vấn đề mới, yêu cầu ngày càng cao, đòi hỏi chúng ta phải tập trung nỗ lực phấn đấu, mạnh mẽ, quyết tâm hơn nữa trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nắm vững và vận dụng nhuần nhuyễn bài học của ông cha ta "Dựng nước đi đôi với giữ nước", "Giữ nước từ khi nước chưa nguy", toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục khẳng định quyết tâm bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Ðảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và nền văn hóa; giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Chúng ta kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Phát huy cao nhất sức mạnh của dân tộc kết hợp với sức mạnh của thời đại. Nắm chắc nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Ðảng là then chốt, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Kết hợp chặt chẽ các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Tập trung xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, nhất là ở những địa bàn chiến lược, trọng điểm.
Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Nắm vững nguyên tắc xây dựng Quân đội về chính trị, nâng cao chất lượng chính trị, lấy chất lượng chính trị làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Coi trọng xây dựng Quân đội vững mạnh toàn diện, cả tổ chức biên chế và trang bị, trình độ chính quy và trình độ tác chiến, cả lực lượng thường trực và lực lượng dự bị; có cơ cấu và quy mô hợp lý, theo hướng tinh, gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong thời bình, sẵn sàng đánh thắng trong mọi tình huống. Chủ động dự báo, nhạy bén nắm bắt tình hình; bình tĩnh, khôn khéo, tỉnh táo, sáng suốt trong xử lý các tình huống cụ thể; không để bị kích động, mắc mưu, khiêu khích, bị động, bất ngờ trong mọi tình thế.
Trong khi đặt trọng tâm vào nhiệm vụ huấn luyện, nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi, Quân đội phải là lực lượng xung kích trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa môi trường, cứu hộ, cứu nạn, chống khủng bố..., coi đó là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình. Tăng cường đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thiết chế dân chủ và kỷ luật trong Quân đội. Giữ vững nguyên tắc Ðảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội; tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của hệ thống tổ chức đảng trong Quân đội; đặc biệt là phải gắn bó máu thịt với nhân dân, bởi đó là cội nguồn sức mạnh làm nên chiến thắng của quân đội và dân tộc ta.
Là một dân tộc yêu chuộng hòa bình, Việt Nam coi giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội là lợi ích cao nhất của đất nước. Chúng ta thực hiện chính sách quốc phòng mang tính chất hòa bình và tự vệ; kiên trì chủ trương không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong các quan hệ quốc tế; giải quyết các vấn đề tồn tại, bất đồng và tranh chấp lãnh thổ bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế. Chúng ta chủ trương từng bước hiện đại hóa quân đội chỉ nhằm duy trì sức mạnh quân sự ở mức cần thiết để tự vệ. Là dân tộc thấu hiểu nỗi đau thương do chiến tranh xâm lược của ngoại bang gây ra, chúng ta triệt để tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích của các quốc gia khác trên cơ sở nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc, đồng thời đòi hỏi các quốc gia khác cũng phải tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia dân tộc của Việt Nam. Chúng ta chủ trương không đe dọa hoặc sử dụng sức mạnh quân sự trong quan hệ quốc tế, nhưng sẵn sàng tự vệ, đập tan mọi hành động gây hấn, xâm lược và kiên quyết làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Việt Nam chủ trương đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công tác đối ngoại quốc phòng, tăng cường hội nhập quốc tế về quốc phòng, từng bước tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc vì mục đích nhân đạo. Ðó chính là những chủ trương nhất quán, chính nghĩa, phù hợp với xu thế của thời đại, được dư luận quốc tế đồng tình ủng hộ.
Ðảng, Nhà nước và nhân dân ta đặt trọn niềm tin yêu vào Quân đội nhân dân Việt Nam, vào sức mạnh của nền quốc phòng toàn dân. Dù trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào, Ðảng, Nhà nước và hệ thống chính trị cũng luôn chăm lo củng cố quốc phòng, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân lớn mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Ðảng, Nhà nước và nhân dân ta tự hào về truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, một đội quân cách mạng đã lập nhiều chiến công vang dội, rạng ngời thành tích, son sắt lời thề tận trung với Ðảng, tận hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.
Chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng, dưới ngọn cờ vẻ vang của Ðảng, với nguồn sức mạnh vô địch từ nhân dân, với truyền thống oanh liệt của dân tộc, Quân đội nhân dân Việt Nam sẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Ðảng và nhân dân giao phó; lập nhiều chiến công, thành tích mới, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng nước Việt Nam "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.