Trong giai đoạn hiện nay, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Đất nước ta, mặc dù thế và lực, sức mạnh tổng hợp quốc gia, uy tín quốc tế ngày càng được nâng cao, nhưng vẫn còn những hạn chế nội tại như: Nền kinh tế phát triển chưa bền vững, xu hướng già hóa dân số nhanh; tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa tăng mạnh, một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ cũng như những mâu thuẫn xã hội còn diễn biến phức tạp; các thế lực thù địch tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước ta… Những điều đó đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu và nhiệm vụ mới nặng nề, phức tạp hơn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như công tác tư tưởng, chính trị nói chung, trong đó có công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, văn hóa cho thanh, thiếu niên.
Bên cạnh đó, thanh, thiếu niên ở vào tuổi mới lớn, thiếu chín chắn, nhiều em hành động theo cảm tính, bản năng và đôi khi chạy theo tâm lí đám đông nên dễ bị kẻ xấu lôi kéo, tác động. Đặc biệt, trên không gian mạng, bên cạnh những thông tin, tri thức tích cực, tiến bộ, đáp ứng nhu cầu tìm kiếm thông tin, phục vụ việc học tập, nghiên cứu, giải trí, thư giãn, kết nối, là sự xuất hiện của những thông tin, hình ảnh xấu độc, tiêu cực đang hàng ngày hàng giờ tấn công, tiêm nhiễm và lôi kéo thanh, thiếu niên.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định sự quan tâm đối với thế hệ trẻ Việt Nam, trong đó nhấn mạnh: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm với đất nước”. Đại hội Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng lần thứ XI cũng xác định nhiệm vụ “Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng vươn lên cho thế hệ trẻ. Tạo động lực cho thanh niên trong học tập, lao động, sáng tạo, khởi nghiệp, làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, tham gia các phong trào, cuộc vận động về khởi nghiệp, lập nghiệp, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường…”.
Những quan điểm của Đảng đã khẳng định vị trí, vai trò của thanh, thiếu niên với tư cách là chủ nhân tương lai, lực lượng nòng cốt giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức lối sống, văn hóa cho thanh, thiếu niên phải góp phần xây dựng được lý tưởng cách mạng của thanh niên hiện nay, đó là: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, là khát vọng xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc. Thanh niên Việt Nam nói chung, thanh niên Lâm Đồng phải biết yêu thương, quý trọng con người, sống có văn hoá, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, sẻ chia, nhân ái; có tinh thần dũng cảm bảo vệ cái đúng, cái tiến bộ; đấu tranh với cái xấu, cái ác, cái lạc hậu, cản trở sự phát triển; cần cù, sáng tạo trong lao động, lập nghiệp; xung kích, tiên phong trong xây dựng quê hương Lâm Đồng phát triển bền vững, phồn vinh, hạnh phúc.
Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, văn hóa cho thanh, thiếu niên thời gian tới cần tập trung thực hiện tốt những nhiệm vụ sau:
Thứ nhất, tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”. Thực hiện Quyết định số 1895/QĐ-TTg, ngày 11/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2021-2030” và triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch số 9550-KH/UBND, ngày 29/12/2021 của UBND tỉnh Lâm Đồng. Kế hoạch này nêu rất rõ 2 mục tiêu lớn: Tiếp tục tăng cường, tạo chuyển biến tích cực, toàn diện trong hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng góp phần xây dựng thế hệ thanh niên, thiếu niên, nhi đồng có đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa, tuân thủ pháp luật, bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lý tưởng cách mạng; có trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và xã hội, có kỹ năng sống, kỹ năng nghề nghiệp, tay nghề cao; Khơi dậy trong thanh niên, thiếu niên, nhi đồng tinh thần thi đua học tập, rèn luyện; ước mơ, hoài bão, ý chí, khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp; đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế.
Thứ hai, tập trung đẩy mạnh tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; gương điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt; giáo dục cho thanh, thiếu niên truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần trách nhiệm đối với bản thân, gia đình; cống hiến vì lợi ích của cộng đồng, xã hội.
Thứ ba, tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội, giữa các ban, ngành, đoàn thể trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho thanh, thiếu niên.
Thứ tư, đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ chức của thanh niên. Chú trọng giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho thanh niên qua các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ, qua đó, vừa làm công tác giáo dục, vừa phát huy vai trò của thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh; xây dựng nông thôn mới.
Thứ năm, phát huy vai trò của công nghệ, phương tiện hiện đại trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho thanh niên. Nâng cao ý thức về bản lĩnh, lòng tự trọng của tuổi trẻ khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng; kết hợp giữa kỹ năng tự bảo vệ và ý thức trách nhiệm trước tập thể, cộng đồng khi tham gia không gian mạng.
Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Lâm Đồng lần thứ XI, nhiệm kỳ 2022 - 2027 đã thành công tốt đẹp. Với chủ đề “Khát vọng - Tiên phong - Đoàn kết - Sáng tạo - Phát triển” mang nhiều niềm tin cho công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, văn hóa, lối sống cho thanh, thiếu niên thời gian tới sẽ đạt được những kết quả tốt đẹp; góp phần xây dựng thế hệ trẻ Lâm Đồng có bản lĩnh chính trị vững vàng; có tài năng, hoài bão, lý tưởng, khát vọng và trách nhiệm xây dựng đất nước, xây dựng quê hương Lâm Đồng giàu đẹp, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc; góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng lần thứ XI.
Trần Trung Hiếu