Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đặc biệt đến thương binh - liệt sĩ (TB-LS) và công tác chăm sóc người có công (NCC) với cách mạng.75 năm qua, tư tưởng, tình cảm và những lời căn dặn của Người đã được Đảng, Nhà nước thực hiện, biểu thị sâu sắc đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.

Tuổi trẻ Tỉnh đoàn Lâm Đồng thăm, tăng quà Mẹ Việt Nam anh hùng...PNG

Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác TB-LS

Tình cảm thiêng liêng của Bác Hồ dành cho TB-LS thể hiện nhất quán trong nhiều bài nói, bài viết, trong hành động và việc làm của Người. Tư tưởng, tỉnh cảm của Bác đối với TB-LS thấm đẫm tính nhân văn và đạo lý truyền thống: “Uống nước nhớ nguồn”, ghi ơn những con người đã hy sinh xương máu cho Tổ quốc, cho hạnh phúc của Nhân dân.

Nói về TB, LS, Bác không nói chung chung mà đưa ra định nghĩa ngắn gọn, đầy đủ, sâu sắc. Đối với TB, Bác nói:“Thương binh là những người ưu tú hy sinh gia đình, hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào. Vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào mà các đồng chí ấy đã chịu ốm yếu, què quặt”. Về LS, Bác viết: “Máu đào của các liệt sĩ ấy đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh anh dũng của liệt sĩ đã làm cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do”.

Ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành công (1945), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ban hành “Thông cáo về việc nhận con các liệt sĩ làm con nuôi” như một chính sách của Nhà nước, thể hiện sự quan tâm, lòng nhân ái của Người. Năm 1947, khi cuộc kháng chiến chống Pháp bước vào giai đoạn quyết liệt; dù bộn bề công việc của cách mạng, Bác vẫn dành sự quan tâm đến TB-LS. Ngày 16/02/1947, Bác đã ký Sắc lệnh số 20/SL Về chế độ hưu bổng thương tật đối với thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng. Đây là văn bản đầu tiên, quan trọng của Đảng, Nhà nước ta về chính sách TB-LS và NCC.

Tháng 6/1947, Bác Hồ chỉ thị chọn một ngày trong năm làm “Ngày thương binh” để nhân dân bày tỏ lòng hiếu kính đối với những NCC với đất nước. Thực hiện chỉ thị của Người, tại Hội nghị trù bị gồm đại biểu các cơ quan, ban, ngành ở Trung ương và địa phương họp tại xã Phú Minh, huyện Đại Từ, (Thái Nguyên) đã bàn bạc và đề nghị lấy ngày 27/7/1947 làm “Ngày thương binh toàn quốc”. Đến năm 1955, ngày 27/7 được đổi thành “Ngày Thương binh, Liệt sĩ”.

Đối với mỗi người dân Việt Nam, ngày 27/7 là dịp tưởng nhớ và bày tỏ lòng tri ân với các TB, gia đình LS, những người đã góp một phần xương máu trong cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc ta. Bác Hồ khẳng định: “Các liệt sĩ đã hy sinh, nhưng công trạng to lớn của các liệt sĩ đã ghi sâu vào lòng dạ của toàn dân và non sông đất nước. Các liệt sĩ đã hy sinh, nhưng chí khí dũng cảm của các liệt sĩ đã thấm nhuần vào tâm hồn của toàn quân và dân ta trong cuộc kiên quyết đấu tranh đặng giành hòa bình, thống nhất, độc lập và dân chủ trong cả nước. Máu nóng của các liệt sĩ đã nhuộm lá Quốc kỳ vẻ vang càng thêm thắm đỏ. Tiếng thơm của các liệt sĩ sẽ muôn đời lưu truyền với sử xanh”.

Bác chỉ rõ, đền ơn đáp nghĩa là “nghĩa vụ của Nhân dân đối với những chiến sĩ bị thương, bị bệnh; không nên coi đó là một việc làm phúc”. “Bổn phận chúng ta là phải biết ơn, phải thương yêu và giúp đỡ họ”. Xuất phát từ lòng thương người đã hình thành quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, rằng giúp đỡ thương binh không mang ý nghĩa nhất thời mà phải lâu dài. Bác nhấn mạnh: Để phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” trở thành một phong trào có sức lan tỏa sâu rộng trong thực tiễn, có hiệu quả và thiết thực, toàn Đảng, toàn dân phải vinh danh, ghi nhận công lao to lớn của thương binh, liệt sĩ và làm tốt hơn nữa công tác “Đền ơn đáp nghĩa”.

Đặc biệt, Di chúc thiêng liêng để lại trước lúc đi xa, Bác đã căn dặn:

“Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình, Đảng, Chính phủ và đồng bào ta phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần tự lực cánh sinh. Đối với các liệt sĩ, thì mỗi địa phương (thành phố, làng, xã) cần xây dựng vườn hoa và bia tưởng niệm sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta. Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh và liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu thì chính quyền địa phương phải giúp đỡ họ có công ăn việc làm thích hợp, quyết không để họ bị đói rét”…

Giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ phải bằng những việc làm thiết thực. Ảnh T.D.H

Thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ đối với TB-LS

Thấm nhuần sâu sắc tư tưởng và lời dạy của Bác, Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách về “đền ơn đáp nghĩa”, công tác NCC. Nghị quyết Đại hội VI của Đảng chỉ rõ phải: “Thực hiện tốt chính sách đối với thương binh, gia đình liệt sĩ, gia đình cán bộ, chiến sĩ chiến đấu ngoài mặt trận, gia đình có công với cách mạng...”. Đại hội VII tiếp tục nêu: “Quan tâm chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và những người có công với cách mạng, coi đó vừa là trách nhiệm của Nhà nước, vừa là trách nhiệm của toàn dân…”. Nghị quyết Đại hội VIII chỉ rõ: “Tổ chức tốt việc thi hành Pháp lệnh về người có công, bảo đảm cho những người có công với đất nước và cách mạng có đời sống vật chất và tinh thần ít nhất bằng mức sống trung bình của nhân dân nơi cư trú....”.

Đến Đại hội XII, Đảng ta yêu cầu: “Thực hiện tốt chính sách chăm sóc NCC; giải quyết tốt lao động, việc làm và thu nhập của người lao động; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội”.

Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng tiếp tục xác định: “Hoàn thiện và thực hiện tốt chính sách đối với NCC trên cơ sở nguồn lực của Nhà nước và xã hội, bảo đảm NCC và gia đình có mức sống từ trung bình khá trở lên…”.

Thể chế hóa quan điểm của Đảng, ngày 18/6/2007, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Pháp lệnh Sửa đổi, bổ sung chính sách ưu đãi NCC lần thứ ba. Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 27/10/2013 về việc tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với NCC với cách mạng; Chỉ thị số 02/CT-TTg, ngày 25/01/2016 về tăng cường thực hiện chính sách ưu đãi đối với NCC…

Có thể thấy, trong mọi hoàn cảnh lịch sử của đất nước, công tác “đền ơn đáp nghĩa”, chăm sóc NCC được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước ta luôn dành sự quan tâm đặc biệt, đã và đang thực hiện chu đáo bằng tình cảm và lòng biết ơn sâu sắc đối với TB-LS và NCC với đất nước…

Những nén tâm hương thế hệ trẻ thắp cho các anh hùng liệt sĩ...PNG

                                                                                            Thanh Dương Hồng